Alles wat je moet weten over StUF

De uitwisseling van gegevens binnen de overheid is de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden. Als je kijkt naar de doelstellingen vanuit het e-overheid Actieplan, zal de behoefte aan verbetering van digitale interactie tussen overheidsdiensten en inwoners alleen maar verder toenemen. Mede om dit mogelijk te maken wordt hard gewerkt aan toepassingen voor de ZGW-API, maar laten we ook good old StUF niet vergeten.

Om de communicatie van (lokale) overheden naar een hoger niveau te tillen, is een goed zaaksysteem het begin van de oplossing. Maar om écht effectief te zijn, heb je de juiste koppelingen nodig. Het Standaard Uitwisseling Formaat (StUF) zorgt daarvoor. StUF is namelijk dé standaard voor het uitwisselen van basisgegevens tussen gemeentelijke systemen van verschillende leveranciers. In deze blog beantwoorden we de meest prangende vragen over StUF.

Hoe is StUF ontstaan?

Het begon allemaal in 1996, op het Connectivity-platform van de beurs Overheid en ICT. Op initiatief van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) sloegen de leveranciers van systemen voor gemeenten toen de handen ineen om een standaard te ontwikkelen voor het uitwisselen van basisgegevens.

In 1998 werd StUF versie 01.05 gepubliceerd. Deze eerste versie van de standaard ondersteunde het synchroniseren en opvragen van gegevens. StUF 01.05 was gebaseerd op de dataformaten voor het GBA-berichtenverkeer.

In 2004 ontwikkelden de leveranciers een tweede versie van StUF op basis van XML. Ook werden berichtdefinities opgesteld voor het uitwisselen van informatie over zaken. De meest actuele versie van StUF is 3.01.

Goed om te weten is dat de gebruikte gegevens- en berichtenstandaarden onderdeel zijn van een groter geheel, namelijk de GEMMA Referentiearchitectuur. Deze architectuur is in het leven geroepen om toekomstvast en efficiënt werken binnen gemeenten te garanderen.

Heeft StUF ‘familie’?

Om je te helpen bij de inrichting van de verschillende implementaties zijn er ook specifiekere standaarden afgeleid van StUF.

Het gaat dan om:

• StUF-ZKN - Voor de uitwisseling van zaken, besluiten en documenten;
• StUF-BG - Voor de uitwisseling van basis- en kerngegevens binnen en tussen gemeenten én samenwerkende overheidsorganisaties;
• StUF-DCR - Voor de uitwisseling van gegevens ten behoeve van het documentcreatieproces;
• StUF-LVO - Voor de uitwisseling van gegevens met de Landelijke Voorziening Omgevingsloket;
• StUF-EF - Voor de uitwisseling van gegevens die met e-formulieren kunnen worden verstuurd.

Wanneer je tóch een connectie tot stand wil brengen met een systeem zonder StUF-koppeling, dan is dat mogelijk door middel van een RestAPI.

Waarom standaard en niet op maat?

Een veel gehoorde vraag is waarom er bij StUF standaarden zijn ontwikkeld en er niet gekozen is voor oplossingen op maat. Ten eerste is dit omdat elke gemeente in de basis dezelfde behoeften heeft, het wiel hoeft zo niet elke keer opnieuw uitgevonden te worden. En niet geheel onbelangrijk: door het gebruik van standaarden besparen zowel overheden als leveranciers enorm op de ontwikkel- en beheerskosten. De standaardisatie zorgt tevens voor een betere samenwerking tussen ketenpartners, de informatie kan namelijk op een meer efficiënte manier worden uitgewisseld. En het laatste punt: nieuwe versies zijn eenvoudig en snel geïnstalleerd.

Wat bereik je met de standaarden van StUF?

Je wil als gemeente de beste dienstverlening bieden aan burgers en bedrijven, toch? De belangrijkste reden om koppelingen te maken op basis van StUF is dan ook omdat dit de service vergroot. Doordat je de verbinding legt tussen je zaaksysteem met verschillende applicaties is het mogelijk om je ketenpartners sneller en beter van dienst te zijn, ook als het gaat om complexe maatschappelijke vraagstukken.

Wat is de toekomst van StUF?

Voorlopig blijft StUF een belangrijk hulpmiddel voor gemeenten die willen samenwerken. Langzaam maar zeker zal het stokje echter worden overgenomen door de ZGW-API.

Deze standaard is toegesneden op de nieuwe architectuur van Common Ground. Dit is het idee om naast de bestaande gemeentelijke ICT-infrastructuur een nieuwe, modernere ICT-infrastructuur te bouwen voor de uitwisseling van gegevens binnen en tussen gemeenten. Daarbij is het architectuurprincipe dat de data (waaronder ook de datastructuur, het informatiemodel en de feitelijke opslag) worden losgetrokken van de applicatie die de gegevens gebruikt.

Tussen de applicatie en de data zit een Application Programming Interface (API) waarmee de data worden ontsloten naar de applicatie. Door deze API te standaardiseren kunnen verschillende databronnen op dezelfde wijze worden gebruikt door afnemende applicaties.

Dit is de ZGW-API. Het is de bedoeling dat leveranciers deze standaard in hun producten gaan implementeren. Daarom werken ze op dit moment hard aan concrete toepassingen voor de ZGW-API. Maar voor het zo ver is, blijft StUF een glansrol spelen binnen lokale overheden, als de standaard die goede service mogelijk maakt.